Historia promieniotwórczości i katastrof nuklearnych

COFNIJ


1896 r.- Henri Becquerel, fizyk francuski, badając mechanizmy powstawania i oddziaływania odkrytego rok wcześniej (promieniowanie X, Wilhelm K. Roentgen, 1895 r.) promieniowania rentgenowskiego, wykazał istnienie nieznanego rodzaju promieniowania wysyłanego przez siarczan uranylowo-potasowy, oddziałującego na kliszę fotograficzną.(dzisiaj wiemy że zaczernienie kliszy fotograficznej spowodowane było m.in. promieniowaniem jonizującym beta, emitowanym przez jądra atomowe uranu i pierwiastków powstających w wyniku jego przemiany promieniotwórczej.)


Badaniem tego zjawiska zajęło się wielu naukowców, w tym Maria Skłodowska - Curie z mężem Piotrem Curie.Stwierdzili oni ze uran i tor oraz ich zwiazki emitują nowy rodzaj promieniowania. Maria Skłodowska - Curie nazwała to zjawisko radioaktywnością.

1903 r.- Henri Becquerel oraz małżonkowie Curie otrzymują nagrodę Nobla, za badania w dziedzinie promieniotwórczości. Już w pracy doktorskiej - "Badanie ciał radioaktywnych" Maria Skłodowska Curie przedstawia wpływ promieniowania na tkankę żywą. Pierwsze eksperymenty H. Becquerela i P. Curie, dotyczące oddziaływania promieniowania radioaktywnego na ich organizm, dały poczatek zastosowania promieniowania w leczeniu nowotworów złośliwych. Dalsze badania przyczyniły sie do odkrycia nowych pierwiastków promieniotwórczych (polon, rad), określenia rodzaju promieniowania radioaktywnego (alfa, beta, gamma), odkrycia promieniowania neutronowego (J.Chadwick) i ich zdolności do przenikania przez materię.

Następnie Irena Curie z mężem odkrywaja zjawisko sztucznej promieniotwórczości. Włoski fizyk Enrico Fermi otrzymuje około 50 sztucznych izotopów promieniotwórczych.

Niemiccy chemicy - Otto Hahn i Fritz Strassmann odkrywają reakcje rozpadu jądra uranu przy pomocy neutronów.Dają tym samym początek energetyce jądrowej.

1942 r.-przebywający w U.S.A Enrico Fermi zostaje głównym twórcą pierwszego reaktora jądrowego.


W U.S.A sławni uczeni (A.Einstein, N.Bohr, Leo Szilard, A.Oppenheimer) biorą udział w procesie konstrukcji pierwszej bomby atomowej (projekt Manhattan).

1945 r.- wybuch bomb atomowych zrzuconych na japońskie miasta - Hiroszimę i Nagasaki (nazwy bomb - "fat man" i "little boy"), uświadamiają po raz pierwszy naukowcom i ludziom całego świata, straszliwe konsekwencje jakie może wywołać promieniowanie radioaktywne.

Badania środowiska skażonego radioizotopami wykazały że promieniowanie rozprzestrzenia sie w całym ekosytemie, jest trujące dla wszystkich organizmów żywych, kumuluje sie w materii żywej i martwej.

Rozszczepienie jądra atomowego może być wykorzystywane do produkcji ogromnej ilości energii (co wykorzystać można w celach pokojowych i niestety - militarnych). Powstał nowy problem - awarii elektrowni jądrowych.

Po II wojnie światowe zacęto wyorzystywać energię jądrową do produkcji prądu elektrycznego.1951r. - w U.S.A uruchomiono pierwszą instalacją elektryczną, której źródłem energii był reaktor jądrowy.1954r.-w Obmińsku na terenie b.ZSRR, oddano do użytku pierwszą elektrownie jądrową.Była to elektrownia o charakterze doświadczalnym.1956r.-w Calder Hall (Wlk.Bryt) zaczęła pracować elektrownia jądrowa wytwarzająca energię elektryczną na skalę przemysłową.

    Do ważnych katastrof nuklearnych zaliczamy:
  • 1943-46 (Semipatałyńsk, Kazachstan)około 10 000 osób ucierpiało z powodu skażenia radioaktywnego w rejonie ośrodka prób nuklearnych. Testowano tutaj pierwszą radziecką bombę A i przeprowadzano liczne próby nuklearne w atmosferze.
  • IX.1957 r.-katastrofa nuklearna koło Swierdłowska (południowy Ural). Wybuch w ośrodku składowania odpadów nuklearnych powoduje śmierć ponad 100 osób i zmusił do opuszczenia swych domostw około 10 000 osób.
  • X.1957 - wypadek w ośrodku wytwarzającym pluton do celów militarnych w Sellafield (Wielka Brytania). Zostaje całkowicie zniszczony rdzeń reaktora, wypadek otrzymuje "5" w 7-mio stopniowej skali katastrof nuklearnych.
  • 1968 - samolot B-52 rozbija się w pobliżu Thule (Grenlandia), 400 g plutonu 239, pochodzącego z głowicy nuklearnej przedostaje sie do atmosfery
  • VIII.1969 -poważny wypadek w chińskim kompleksie atomowym, około 10 robotników zostaje skażonych wyższą od normalnej dawką promieniowania
  • styczeń i luty 1974 oraz październik 1975-wypadki w elektrowni w Leningradzie. Co najmniej 3 ofiary śmiertelne. Substancje radioaktywne przedostają się do środowiska.
  • III.1979 -uszkodzenie rdzenia reaktora i duże skażenie w elektrowni atomowej Three Mile Island (U.S.A). Wypadek 5 stopnia.Nie było ofiar ale 140 000 osób zostaje czasowo ewakuowanych.
  • VIII.1979 -podczas wycieku uranu w tajnym ośrodku nuklearnym w U.S.A, koło Erwin (stan Tennessee), dochodzi do skażenia około 1000 osób
  • I-III 1979 -4 wycieki radioaktywne w elektrowni atomowej w Tsuruga (Japonia). Napromieniowaniu ulega 278 osób.
  • 26 kwietnia 1986-najpoważniejsza w dziejach elektrowni atomowych katastrofa w Czarnobylu (Ukraina). Wypadek ma miejsce w niezabezpieczonym reaktorze. Według oficjalnego bilansu, około 200 osób zostało poważnie napromieniowanych, 32 z nich zmarły w ciągu 3 miesięcy po katastrofie. Wypadek uznany został za katastrofe 7 stopnia.
  • kwiecień 1993 -po wybuchu w fabryce przetwarzania paliwa nuklearnego, w Tomsku-7,tajnym mieście w zachodniej Syberii, tworzy sie chmura radioaktywna. Wypadek powoduje rozprzestrzenienie sie substancji radioaktywnych zawierajacych uran 235, pluton 237, i inne substancje rozszczepialne.

Siłownia jądrowa, jako obiekt wybudowany przez człowieka, może ulec awarii, lecz człowiek nie może być bezsilny wobec tych zagrożeń. Awarie nastapiły w wyniku błędów popełnianych poprzez operatorów, jak i błędnych rozwiązań technicznych. Awaria w Czarnobylu była bardzo groźna, gdyż opad radioaktywny rozprzestrzenił się na znaczną część Europy. Czarnobyl ukazuje że człowiek stwarza tak poważne urądzenia i rozwiązania inżynieryjne, których awaria może groźić zagładą ludzkości. Skutki katastrofy w Czarnobylu sa do dzisiaj odczuwalne nie tylko na Ukrainie, ale także w krajach od niej oddalonych.Wielu ekspertów jednak sądzi, że energia jądrowa jest bez porównania lepsza i korzystniejsza od klasycznych źródeł energii. Pamietajmy jednak że na półkuli północnej jest znacznie więcej elektrownia atomowych niż na południowej, przeprowadzono na niej wiele prób nuklearnych , dlatego też jest bardziej zanieczyszczona.Mimo to Francja w 75%produkuje energię elektryczną w elektrowniach jądrowych, argumentując że właściwie eksploatowane i obsługiwane są źródłem taniej i czystej energii, ponieważ emitują do atmosfery znacznie mniej izotopów promieniotwórczych.

Polska jest krajem nie posiadajacym elektrowni jadrowej. Niepokojić może fakt że w odległości do 550 km od granic Polski znajduje się aż 29 czynnych elektrowni jądrowych, w tym 7 bez obudowy bezpieczeństwa.